Meer-grip-op-een-negatieve-spiraal
“Een negatieve spiraal” noemen we het als we het gevoel hebben minder grip te hebben op hoe het met ons gaat. Als je uit balans met jezelf bent, gaat dit ten koste van je zelfvertrouwen, je vermogen op productief te zijn. Je bent minder blij met jezelf en het contact met anderen verloopt misschien ook niet zo lekker meer. Hier is het verhaal van Selma die met een vergelijkbaar probleem kampte en waarvoor ze hulp bij mij had gezocht. Ze wilde eens kijken of ze met een lichaamsgerichte benadering verder kon komen dan met praten alléén.
Selma had het meeste last van een energieprobleem. “Ik ben uit balans en ik word er doodmoe van.”, zegt ze. “Op welke manier ben je uit balans?”, vroeg ik. Ze vertelt wat meer:
“Ik heb geen vat meer op mezelf. Ik ben overactief of ik zit uitgeblust op de bank. Als ik dan weer een betere dag heb, dan zet ik wat extra aan. Ik moet van alles van mezelf doen om te compenseren voor de verloren tijd op de slechtere dag. Dus dan ben ik eigenlijk hyper. Ik jaag mezelf over mijn grens maar wat moet ik anders? Ik wil niet “achter” gaan lopen met mijn leven vanwege dat gedoe in mij. Ik moet ook vaak afspraken afbellen omdat ik op het laatste moment er enorm tegenop zie; ik kan van tevoren zomaar buikpijn krijgen. Dat ik afbel vind ik lullig en ik ben bang dat mensen mij onbetrouwbaar gaan vinden.” Dat leek ook in werkelijkheid te gebeuren: vriendinnen belden haar al minder.
Op fysiek vlak kwam ze ook het een en ander tegen. Ze had meer en meer last van haar darmen gekregen in de loop van de jaren. Ook die waren aan het hollen of stilstaan: diarree of obstipatie. Hoewel Selma een aanbevolen dieet volgde van een diëtist, bleef haar darmstelsel erg gevoelig.
Selma had het best wel gehad met zichzelf, maar verdoezelde dat ook naar mij toe. “Ik probeer zo’n slechte dag ook wel dingen te doen hoor.” Ze zag zichzelf niet graag als iemand die maar opgeeft en er de brui aan geeft. Ze schaamde zich daar teveel voor.
Selma gaf zichzelf de schuld: “Het komt allemaal door mijn gevoelige lichaam. Er hoeft maar één ding te gebeuren en ik zit weer in zo’n slappe bui. Ik vertrouw mijn lichaam niet meer.”
Selma ervaarde de situatie als één grote kluwen waarin ze verstrikt zat. Hoe meer ze worstelde hoe vaster ze kwam te zitten.
Selma was nog maar 31 jaar oud. Als met het klimmen der jaren de natuurlijke veerkracht afneemt, is er een grote kans dat haar levensplezier verder zou afnemen. Ze zou haar lichaam alleen maar meer gaan zien als een bron van ellende in plaats van vreugde en leven. Het afzeggen van afspraken kon makkelijk uitgroeien tot verdere isolatie. En ze wilde uit die negatieve spiraal blijven!
Selma was behoorlijk van slag elke keer als we het erover hadden. Het was van belang om haar probleem tot een kern terug te dringen die te behappen was. Anders zou zij als stressgevoelig persoon alleen maar meer overspoeld worden.
We deden eerst wat eenvoudige oefeningen om te wennen aan de samenwerking. Selma had best wat schroom te overwinnen. Het is ook best wat om iemand met jouw innerlijke wereld te laten meekijken! Ik kan daar als therapeut alleen maar respect en warmte voor voelen. Na wat verkenning durfde Selma het aan om aan de hete aardappel te beginnen. Eigenlijk vond ze het heel fijn dat iemand eens in haar hoofd mee wilde kijken.
Wat was de gemene deler in alle voorbeelden die Selma beschreef? We kwamen tot 2+1 “standen”.
Selma kende een stand van ingestort zijn, het gevoel van onmacht tegenover een teveel eisende wereld. Ze had tegelijkertijd het idee dat ze dom was en er alléén voor stond.
Aan de andere kant was er de hyperstand: waarin ze in staat was alle energie aan te wenden die ze in zich had. Ze pleegde dan veel telefoontjes, maakte plannen en afspraken, deed inspiratie op en nam spreekwoordelijk te veel hooi op de vork zonder dat ze dat zelf doorhad. Dat was ook de kant in haar die de onmachtige kant veroordeelde als slapte.
Verder was er nog een belangrijke derde stand: de gewenste stand: dat er meer balans was tussen die twee. Daar zijn we op doorgegaan, want mensen die in een negatieve spiraal zitten, vergeten vaak hun hartewens.
“Hoe zou dat eruit zien als je meer balans zou hebben tussen die twee uitersten?”, vroeg ik haar. Ze stelde het zichzelf voor. “Dan respecteer ik mijn eigen grenzen. Ik voel me fysiek vrijer en minder beklemd. Tussen rust nemen en actief zijn zit meer balans en ik zorg beter voor mezelf. Ik hoef mensen minder teleur te stellen.” Vooral bij dat laatste kwamen de tranen. Die gaven we de tijd en daarna kwam er meer rust in haar lichaam. Ze voelde zich helderder in haar hoofd.
Nu er iets meer overzicht was konden we meer verdieping aan zonder dat Selma overmand was door al te heftige emoties.
We gingen samen na wat haar lichaam er eigenlijk over “vertelde”. We gingen stap voor stap na wat de lichaamssensaties waren en de fysieke houding bij de twee verschillende standen. Je spreekt dan van werken met de felt sense. Dit is het ervaren lichaamsgevoel van het moment.
Hierbij had Selma de schouders naar voren, buik ingetrokken en haar hoofd naar beneden gericht. Haar gewicht had ze op de achterkanten van de voetzolen staan en haar evenwicht was wankel.
In deze stand voelde had Selma een gejaagd gevoel, met in haar bovenlijf veel beweging vooral naar voren. Ze had grote ogen die zich richtten op de buitenwereld. Ze had in deze stand nauwelijks gevoel van geaard zijn.
Doordat het puur en alleen om de lichaamssensaties ging (focus) waren de emoties als vanzelf minder groot. Bij de ingestorte stand bijvoorbeeld, kon ze merken dat dat gepaard ging met angst zonder dat ze in die angst hoefde mee te gaan.
Soms kwamen ze wel op en dan vingen we die samen op met wat aanwijzingen van mijn kant. Selma was van huis uit niet gewend dat dat bestond. Ze was verbaasd over de mogelijkheid dat iemand zo naast haar was tijdens emoties als die opkwamen. Ook daardoor verminderde op zich de emotie al tot een mate die voor Selma te doen was. Ze hoefde deze niet meer te onderdrukken om uit het te kunnen houden.
En in plaats van snel zoals Selma gewend was, liet ik haar juist heel langzaam van de ene fysieke stand naar de andere overgaan: ze nam letterlijk de ene houding aan en dan de andere. Het is een soort verkenning met volle bewustzijn en vanuit nieuwsgierigheid. Zo kunt je de beide kanten voelen en ervaren zonder wederom overspoeld te raken.
Selma leerde hiermee zichzelf kennen en waarderen. Ze nam hiermee ook meer verantwoordelijkheid voor haar beide kanten. “Ik voel me in mezelf meer verbonden. Ik merk dat ik “het” (de oplossing van haar probleem) minder buiten mezelf zoek.
Ze beschreef een ruimer gevoel in haar lichaam, zachtheid en ik kon zien dat ze meer rechtop zat. Ook op mentaal vlak veranderde er iets: ik voel me meer geaard, een vreemd gevoel van “normaal” zijn en van innerlijke rust en het is alsof ik meer vertrouwen heb in de band die ik met mensen heb. Alsof het minder erg zou zijn als ik eens een afspraak wil verzetten, ik verwacht minder afkeuring van de andere kant.
Elke keer als er iets was bereikt hielden we even pauze zodat Selma’s systeem op adem kon komen. Ook gaf haar dat de kans om blij met de gezette stap te zijn. Daardoor kwam Selma tot een verandering op het gebied van emoties, mentaal en gedrag.
De sessies erna zijn we nog bezig geweest dit gevoel te bestendigen. En zoals verwacht was dat niet in één rechte lijn omhoog maar met pieken en dalen. Dit is een normaal verloop van ontwikkelen omdat het lichaam er nog aan moet wennen. Deze “vergist” zich af en toe nog in wat de bedoeling is van het hart en de ziel.
Dit zijn de stappen die we hebben doorlopen:
Herken jij een negatieve spiraal bij jezelf en wil je die doorbreken? Overleg gerust wat er mogelijk is met lichaamsbewuste psychotherapie.
Heb je een stressvolle periode achter de rug? Of ben je veel getriggerd geweest de…
Veel mensen hebben ‘iets’ met controle. Controle over een situatie, over zichzelf, over anderen. Dat…
Oei oei oei, je grenzen aangeven. Dat hoop ik ooit nog eens te kunnen. Niet…
Graag bekijk ik het geboorteverhaal van Jezus net even anders met mijn aardse blik als…
Ben jij gemakkelijker met dieren dan met mensen? Zo goed en lief als je voor…