Boosheid inslikken of uiten: wat doet jou goed?

Hoe mensen zichzelf dwars zitten

Vanuit mijn achtergrond in de diergedragkunde maak ik graag een vergelijking met dieren. Een mens is net zo goed een dier en vertoont ook gedrag als van een dier. Dit is iets om trots op te zijn in mijn ogen. Want een dier zit in principe goed in zijn vel en zit zichzelf niet dwars. Een mens wel. Zeker sommigen onder ons. Ik kan erover meepraten. Een van deze menselijke euvels is mij niet vreemd: boosheid inslikken. Het maakt dat mijn energie wegzakt en ik voel me bovendien niet gezien.

Boosheid niet welkom

Dieren maken van hun hart geen moordkuil. Laat ik die kunst eens afkijken. Dan zie ik dat ik er goed aan doe om een ongewenste emotie als woede in mezelf te erkennen en te voelen. Maar dit is o, zo moeilijk. Van huis uit ben ik al gewend dat er risico’s zijn verbonden aan me boos voelen en dito gedragen. Manipulatie, afstraffing, negeren konden zomaar mijn deel zijn als ik vroeger boos was. Intuïtief was mij als kind al duidelijk dat je je ouders te vriend moest houden. Nee, boosheid kon ik maar beter wegstoppen, vergeten, of, meer op volwassen leeftijd: weg-rationaliseren. Daar ben ik dan ook hartstikke goed in geworden. En als jij het tot hier hebt volgehouden om te lezen, dan herken jij je vast ook hier in!

Vergoeilijken

Vergoeilijken is een vorm van rationaliseren. Misschien herken je het wel bij jezelf als je nog eens terugdenkt en eerlijk bent. Een simpel voorbeeld: je hoort iemand zeggen: “ach nee hoor ik heb geen reden om boos te zijn omdat ze mij niet hebben uitgenodigd. Ze hebben gewoon een hele volle agenda en we hebben lang geen contact gehad, ik kan me voorstellen dat ze mij zijn vergeten!!!” Wees eens eerlijk naar jezelf….. zeg jij zoiets ook weleens is het daarmee echt helemaal klaar? Zijn er andere voorbeelden dat jij voor de lieve vrede maar niets zegt? En hoe automatisch doe je dat? Je zet hiermee je boosheid op een zijspoor en daarmee doe je jezelf geen recht!

Agressie in biologische zin

Wat is de functie van boosheid? Daarvoor bekijken we het ook weer vanuit biologisch perspectief. Bij een dier zit de emotie boosheid sterk vast aan het bijbehorende agressief gedrag, dat noem ik hier even kort ‘agressie’. Een dier kan agressief worden als het bedreigd wordt door een soortgenoot of om iets gunstigs te verwerven: voedsel of een rustplaats afpakken van een soortgenoot bijvoorbeeld. Agressie dient dus het belang van het individu. Boosheid is niet begonnen om de ander kwaad te doen, maar om aan te zetten te zorgen voor eigen comfort/voeding/ belang etc. Het is essentieel voor de overleving en is in de loop van de evolutie vastgelegd in het DNA. Voor mensen is het voelen van boosheid een signaal dat je in actie moet komen in de buitenwereld.

De waarde van boosheid voor ons als mens

De positieve kenmerken van agressief gedrag zijn initiatief, beweging en focus. En dat is precies wat nodig is, als er iets ongunstigs voor jou aan de hand is.  Boosheid is dan ook te voelen met name in je: armen, benen. Deze worden wakker: bloed gaat erheen, je spieren spannen zich, je armharen gaan overeind staan. Ook is het te ervaren in je gezicht, je onderkaak gaat naar voren en je ogen knijpen samen. Als het goed is voel je ook de focus, je weet in een keer heel goed wat je doel is. Ook in òns DNA ligt het vast. Het is een deel van het wezen van de mens. De aard van het beestje in ons.

Boosheid niet voelen doet verdriet

Het mag nu duidelijk zijn dat het inhouden of ontkennen van agressie zelf-destructief is. Je mist de mogelijkheid om voor jezelf op te komen, anderen zouden over je heen kunnen lopen zonder dat jij je verdedigt. Daarnaast doe je met de ontkenning van boosheid een wezenlijk deel in jezelf te kort. Zowel niet voor jezelf opkomen als je wezen ontkennen is erg verdrietig. Daarom zitten boosheid en verdriet ook zo dicht bij elkaar. Het is een liefdevolle daad voor jezelf om je boosheid de ruimte te geven.

Boosheid als signaal dat je in actie moet komen

De woorden “ergeren” en “reageren” lijken niet voor niets zo op elkaar. Je boos voelen vraagt om een handeling! Je lijf wil naar voren, je handen voelen krachtig en willen iets doen. Ik kan alleen maar zeggen: ‘doe daar iets constructiefs mee dat past’. In welke vorm, dat kun je altijd nog zelf bepalen, zorg dus dat je nog na kunt denken. Laat de ergernis aan andermans gedrag jou niet opvreten maar communiceer het, doe er iets mee. Bespreek het eens als jij het idee hebt dat jij degene bent die het hardste werkt in jouw team, terwijl anderen de kantjes ervan af lopen. Of: Máák bezwaar tegen een ongunstige herziening in je ‘definitieve’ belastingaanslag. Vráág die foto op die hoort bij je laatste bekeuring! De boze energie kan dan tenminste ergens naar toe.

Suggesties voor expressie van boosheid

Soms is de boosheid zo opgekropt, dat er meer uit moet voordat je weer kunt denken. Geef er dan expressie aan en doe dat in gekaderde omstandigheden. Een paar mogelijkheden geef ik hier aan.

• neem de houding aan die hoort bij agressie inclusief de mimiek. Zorg dat je het eerst gaat voelen!
• leg een oude matras op de grond en ga erop staan stampen, geef ook geluid of ga grommen. zet desnoods luide muziek op zodat je jezelf overstemt; Het gebruik van je benen is vooral nuttig als jij van jezelf weet dat je makkelijk omhoog gaat met je energie.
• pak een kussen waar je op kan slaan, bal je vuisten en sla liefst met je handen boven je hoofd naar beneden toe. Dit is een primitieve manier van slaan.
• ga lekker los op een boksbal in de sportschool!
• pak een oud telefoonboek en scheur dat doormidden.
• schreeuw in de auto op de snelweg

En verder: gebruik je creativiteit, die komt vast wel weer op gang als je je energie weer gaat voelen. Als je ergens wel weet dat je boosheid hebt, begin dan aan bovenstaande tips. Je lichaam zal dan enthousiast gaan meedoen!

Kom in actie

Voel je je aangesproken door het bovenstaande en wil jij in contact komen met je boosheid? of wil je überhaupt meer contact met jezelf? Neem dan contact op voor een kennismakingsafspraak. Laat gerust ook hieronder een reactie achter. Je bent welkom. Hartelijke groeten van Hester. Meer weten over de functie van het lichaam bij het voelen van je eigen kracht? Lees het artikel “Symbiose en de Psychologie van het lichaam: 1 lijf, 2 kanten.”