Schrikken en dan in je patroon vallen
Mensen schrikken vaker dan ze denken. Als je schrikt, raak je het overzicht kwijt en handel je zoals je gewend zijn: volgens patronen die vaak onbewust zijn aangeleerd. Je bent zijn daar niet altijd blij mee, maar jezelf op de kop geven is niet terecht. Lees het verhaal van Petra en haar hond.
Petra had al even therapie bij me en kwam weer voor een sessie. Ze kwam met een soort briesende boosheid binnen en vertelde dat ze enorm van zichzelf baalde vanwege het volgende: haar hond heeft een blessure aan de achterpoot opgelopen door wat zijzelf noemde, een ‘ongelofelijk stommiteit’.
Wat was er dan gebeurd? Ze was aan het wandelen en liet haar, toch flink stevige, hond wat rondlopen op een dijk in zijn woonplaats. Ze stond even stil op een plek dat ze goed overzicht had en stond daar wel aangenaam in het zonnetje. Toen kwam er een oude bekende aan die haar hond aan het uitlaten was. ‘Een echte dominant mens, je kent het wel’. Toch raakten ze aan de praat over de honden. De honden hadden elkaar inmiddels gevonden en gingen spelen. Op gegeven moment zei de bekende: “We lopen door naar dat gedeelte dáár.” Ze wees naar een plek waar een helling van de dijk heel stijl was en waar de dijk smaller was. Automatisch ging Petra daarin mee, hoewel het tegen haar gevoel in ging.
Haar hond viel tijdens het spel met de andere hond van het talud af! Hij kwam ongelukkig terecht, zijn hele gewicht kwam op één achterpoot terecht en hij kon daarna niet meer opstaan. Uiteindelijk kwam Petra met haar hond bij de dierenarts. De hond zou 8 weken lang intensieve verzorging nodig zou hebben en wandelen was uitgesloten. Het was ook maar de vraag of hij wel helemaal de oude zou kunnen worden.
Petra bleef zitten met enorm zelfverwijt en kon zichzelf wel voor de kop slaan. “Waarom ben ik toch doorgelopen, gewoon met haar meegelopen?? Ik dacht helemaal niet na! Wat ben ik een slappeling. Oh, wat baal ik van mezelf”
Als Petra haar hoofd erbij had kunnen houden, was ze niet meegegaan in de suggestie om door te lopen en was ze op haar eigen plek gebleven. Wat maakte dat haar hoofd afschakelde? Wat speelde er op de laag van de emoties waardoor ze niet meer verstandig handelde? waarom bleef Petra niet op de betere plek staan? We deden een psychodrama-gestalt opstelling in de sessie. Want met alleen praten en nadenken helpt dan niet. Daarvoor staat het reptielen- en emotionele brein teveel ‘aan’ en de cortex, de plek van de woorden, teveel ‘uit’ als het gaat over die situatie.
Ik liet Petra kussentjes in een cirkel neerleggen die een voor een stonden voor Petra’s emoties en reacties in chronologische volgorde. Ik vroeg: wat gebeurde er nou als eerste? Petra zei: als eerst raakte ik al geïrriteerd omdat zij zo’n dominante figuur is. Normaal zou ik haar uit de weg gaan maar ik kon dat hier op de dijk niet. Ik voelde me verplicht om een praatje te maken. Bij wat doorvragen bleek dat Petra geïntimideerd was en al fysiek een soort schrikreactie had bij het zien van die dominante vrouw.
Petra vertelt verder: Ik raakte een soort van verlamd. Ook daar koos zij een plek voor in de sessieruimte. “ Toen kwam het gedeelte dat de dominante bekende zei: ‘laten we verder lopen’ en ik ging als een schoothondje daarin mee. Alsof ik geen wil had. Een soort pleasen omdat ik niks beters voorhanden had.” Petra koos ook een plek in de sessieruimte voor de reactie van het willoos meegaan en markeerde die met een kussentje.
En natuurlijk kreeg de ontlading ook een plek: het boos worden op zichzelf, ‘waarom heb ik dat laten gebeuren???’ Het kost geld en tijd en mijn lieve hond heeft het nu moeten bekopen! En dat rotmens informeerde naderhand niet eens hoe het ging met mijn hond!
Zo stelde we vast dat het hele incident in deze volgorde was beleefd door Petra: schrik-verlamming-willoos meegaan-boosheid op zichzelf achteraf. De kussens lagen in een cirkel.
Ik liet Petra een voor een de kussentjes nagaan en de houding aannemen die hoort bij de betreffende reactie.
1: De schrik. Zij nam daarbij de houding aan die ze voelde bij de schrik: bovenlijf achteruit deinzend, de handen met gespreide vingers naar voren en grote ogen en adem inhouden.
2: verlamming. Ingezakte houding, slappe armen
3: het gedweeë meelopen: hoofd laten hangen, slap lichaam en de woorden erbij: ok, ik loop mee.
4: de boosheid op zichzelf achteraf: met vuisten tegen haar eigen hoofd bonken (stilstaand beeld daarvan)
Telkens voelde Petra hoe de verschillende ‘beelden van zichzelf’ van binnenuit aanvoelden: spieren die spanden, ogen die zich opensperren en nam de tijd om er goed bij stil te staan. Daarna liepen we dit rijtje (cirkel eigenlijk) telkens overnieuw af en ze nam telkens de fysieke houding aan die bij de emotie hoorde. Ik liet het circuleren versnellen: ze liep steeds sneller de cyclus van de beelden door totdat ze er niet meer over na kon denken, ze was alleen nog aan het ‘doen’. Na een paar keer kwam zij tot stilstand en voelde hoe de lading van de verschillende reacties aanzienlijk was verminderd.
Ze kwam tot het inzicht dat ze wel haar reacties kon ontkennen of wegduwen, maar dat dat niet werkte. Je emoties en reactie zijn er ‘gewoon’. Ook dat het begint met schrikken, had ze tot dat moment helemaal niet door. Door van een afstand naar de verschillende opeenvolgende emoties te kijken ervoer Petra veel meer afstand. Petra: “Ik voel veel meer berusting nu. Volgende keer verwacht ik dat ik eerder kan opmerken dat ik schrik en kan ik de trein van reacties ombuigen. Deze manier van ermee werken vind ik echt héél verhelderend!”
Petra kwam dus met een opgelucht gemoed de sessie uit. Ze kon haar energie nu beter richten op waar het het meeste voor nodig was: de zorg voor haar hond.
Wil je ook een opstelling om duidelijkheid te krijgen over een bepaalde gebeurtenis? Laat het me weten, dan kijken we er samen naar. Eerst meer lezen? Lees “Sandra en haar moeder: van altijd lief zijn naar vrij je grenzen aangeven.” Over hoe een opstelling Sandra meer duidelijkheid en overzicht heeft gegeven.
Is dit artikel op de een of andere manier van waarde geweest voor je? Deel het met je netwerk en laat een reactie achter onder het artikel!
Heb je een stressvolle periode achter de rug? Of ben je veel getriggerd geweest de…
Veel mensen hebben ‘iets’ met controle. Controle over een situatie, over zichzelf, over anderen. Dat…
Oei oei oei, je grenzen aangeven. Dat hoop ik ooit nog eens te kunnen. Niet…
Graag bekijk ik het geboorteverhaal van Jezus net even anders met mijn aardse blik als…
Ben jij gemakkelijker met dieren dan met mensen? Zo goed en lief als je voor…