Je grenzen aangeven terwijl je gewend bent altijd lief te zijn. Lees over Sandra en haar moeder.

Van altijd lief zijn naar vrij je grenzen aangeven.

Je grenzen aangeven lastig? Je bent hier niet de enige in! Sandra is een 38-jarige docent Nederlands maar momenteel zonder werk. Ze kwam bij mij met de melding dat ze geen baan kon houden. Het ging vaak zo met haar carrière: Energiek en enthousiast startte ze bij een werkgever, blij dat ze weer aan de slag kon. Maar na een paar maanden merkte ze dat ze aan haar plafond zat wat betreft werkdruk. Daar ervaarde ze zoveel stress van dat ze elke ochtend met weerstand in de auto naar haar werk stapte. Hoezeer ze ook haar best deed, ze kon haar eigen taken niet goed meer aan en haar contracten werden meestal niet verlengd. Zo namen de werkgevers vaak weer afscheid van haar.

Liever de ander helpen dan je grenzen aangeven

Sandra vertelde dat ze meewerken gericht is. Ze is erg hulpvaardig en houdt niet van conflicten. Ze zet liever haar eigen taken even opzij als een collega vraagt of ze ergens bij wil assisteren. “Het voelt bijna als een plicht om te helpen, weigeren zit gewoon niet in mijn woordenboek. Zelfs als ik het zelf druk heb, laat ik een ander bijna automatisch vóór gaan.”

Je grenzen aangeven mag niet want dan doe je iemand pijn

Sandra is dus niet vrij in te doen wat zij wil. We kijken er samen in een sessie naar. Het blijkt dat Sandra zich best wat beperkingen oplegt wat haar gedrag naar collega’s toe betreft. We kijken en onderzoeken haar overtuigingen. Die laatste is ook behoorlijk aanwezig. Sandra vindt: “Iemand hulp weigeren is iemand afwijzen en je mag niemand afwijzen want dat doet pijn.”

Werken met een opstelling

Een opstelling is een manier om inzicht te krijgen en te helen bij een innerlijk conflict. Je legt symbolen ofwel ‘ankers’ neer voor de verschillende kanten of delen in jezelf. Dat kan bijvoorbeeld gaan om verschillende emoties, motivaties, rollen van jezelf of, zoals in dit geval, verschillende cruciale leeftijden van je eigen verleden. Je kunt `op de verschillende posities staan, of je kunt er van een afstandje naar kijken en zo overzicht verkrijgen.

We kijken wat verder terug in haar geschiedenis

Het blijkt dat Sandra al jaren een moeizame relatie heeft met haar moeder en dat dat in golfbewegingen beter is en dan weer slechter. Op haar 12^e gingen haar ouders scheiden en verliet Sandra’s vader het huis.

Lief zijn, want anders…

Sandra legt in de opstelling een kussentje neer voor haar volwassen kant en een kussentje dat haar op 12-jarige leeftijd voorstelt. Ze gaat bij het kussentje staan. Ze komt direct in contact met het gevoel dat ze toen had: Sandra was van slag van de scheiding en ze werd opstandig en tegendraads. Door de scheiding en eigen verdriet kon haar moeder dit niet goed aan en ging telkens het huis uit als Sandra zich zo gedroeg. Het was niet altijd duidelijk wanneer haar moeder terug zou komen. Alleen als Sandra heel lief was, naar haar moeders verdriet luisterde, dan was er harmonie en contact. Voor Sandra was het contact met haar moeder van levensbelang zeker omdat ze haar vader al was ‘verloren’.

Sandra’s overtuiging begon toen al

Sandra had dus op heel diep niveau ervaren dat als zij voor zichzelf zou kiezen, dat het contact met haar moeder verbroken werd. Op die leeftijd is dat zo’n ingrijpende ervaring, dat je bijna niet anders kan dan jezelf wegcijferen. Hier ontstond ook de overtuiging die later zo’n stempel zou gaan drukken op haar gedrag: ‘je moet iemand in nood niet afwijzen, dat is lelijk en dan verdien je dat je uitgesloten wordt’. Omdat die overtuiging voortkomt uit een intense ervaring, zit deze zo diep in het onderbewuste van Sandra ingebakken. Met die overtuiging en dit gedrag ging ze de wereld in. Geen wonder dat ze niet zomaar haar grenzen kan aangeven! Ze zag overal haar moeder in terug! in die aardige collega’s, in haar chefs! En ze wist het niet van zichzelf….

De opstelling: de volwassen positie en helderheid

In de opstelling ging Sandra weer bij het kussentje van de volwassene staan. Daar verdiepte haar inzicht. Vanuit die positie had ze veel meer helder wie ze nu was, welke gevoelens er NU bij haar hoorde en welke hoorde bij het stukje van de 12-jarige in haar. Ze realiseerde zich dat ze in heel veel situaties had gehandeld volgens het patroon dat als 12-jarige was ontstaan. Ook bijvoorbeeld in werksituaties.

Handelingbekwaam

Aan het eind van de sessie voelde ze zich op de volwassen positie meer ‘handelingsbekwaam’, alsof ze gemachtigd was om voor zichzelf op te komen mocht dat nodig zijn. Met dat gevoel ronden we de sessie af en ging ze ook weer de deur uit. Later koppelde ze terug naar me dat ze zich nog steeds meer gefocusd voelde. Ze kon die avond al veel beter een telefoongesprek met een vriendin begrenzen waardoor ze nog tijd voor ontspanning overhield.

Het is nog te kort geleden om aan te kunnen geven of er in de werksfeer ook iets gaat veranderen als ze eenmaal weer een baan heeft. Maar deze directe gedragsverandering geeft hoop!