Acting out en acting in: ik ben niet boos op de ander, ik ben boos op mezelf

acting-out-gedrag-acting-in-nagelbijten

In onze maatschappij vindt je verschillende houdingen ten aanzien van kracht….aan de ene kant wordt promoot dat je “in je kracht” staat en worden krachtige mensen gewaardeerd. Dat is denkbaar in veel werksituaties en sommige families hebben een cultuur waarin dat (over-) gewaardeerd wordt. Aan de andere kant kun je in kringen verkeren waar dat juist niet gewaardeerd wordt en lig je eruit als je een andere mening hebt of je geeft je grenzen aan. Je kunt dan te maken krijgen met genegeerd worden, uitgesloten of je wordt op een afstandelijke manier de wacht aangezegd.

Het kan ook heel dubbel zijn. Een kickboks-sportochtend waarbij je gewaardeerd wordt als je een krachtige en vaardige tegenstander bent, maar dat het als ‘flauw’ bestempeld wordt als je je sportgenoten aanspreekt op de gewoonte van te laat komen. Tja, wat doe je dan?

Oerkracht

Kracht is de kwaliteit achter de emotie van boosheid. Boosheid is een oerkracht, een instinct en een tool waar we mee geboren zijn om voor onszelf op te komen. Het zet ons aan om naar buiten te treden. Het laat zich niet ‘uitzetten’ of langdurig onderdrukken. Boosheid komen we dus uiteindelijk toch tegen. Als het niet in kracht omgezet kan worden, dan gaat de boosheid vaak vervormd verder. Het kan in een ongezonde vorm naar buiten of juist naar binnen gaan. Acting Out is voor de meeste mensen wel een bekende term. Maar minder bekend is ‘Acting In’. Die laatste, daar hebben we vooral zelf last van en van die eerste richt zich de boosheid op anderen.

Acting out

Acting out van boosheid, daar weten we wel voorbeelden van te noemen: woedeaanvallen, misdrijven. Ook pesten en sarcasme kunnen we herkennen we als agressie die naar buiten gericht is.

Passieve agressie: klagen en overspoelen

Minder bekend is passieve agressie. Het is alledaagser en daarmee niet zo herkenbaar. Hier twee voorbeelden:

Klagen:

de persoon is eigenlijk boos over een situatie maar kan daar niets mee doen en zo vindt deze emotie via klagen een weg naar buiten.

Overspoelen

in gesprekken: de persoon praat zoveel, dat het maar moeilijk is om deze te onderbreken, het gesprek af te breken . Dus ook al geef je aan dat je het gesprek wil beëindigen, deze persoon laat je niet gaan voordat hij zelf aangeeft dat je weg mag.

Acting in: acting out naar jezelf

Duidelijke voorbeelden van Acting in zijn: jezelf verdoven met alcohol of drugs. Zelfmutilatie is ook een duidelijke vorm van boosheid ‘acted in’.

Strenge innerlijke criticus

Maar wist jij dat een strenge innerlijke criticus ook een teken is dat je je boosheid naar binnen richt? Het is een vorm van geweld tegen jezelf. Let maar eens op hoe je in gedachten tegen jezelf praat. Is dat altijd even vriendelijk? Ook bijvoorbeeld de bekende ‘backfire’ na een grensverleggende prestatie valt daaronder. Je hebt bijvoorbeeld een feest georganiseerd en achteraf ga je jezelf op de kop geven voor wat er allemaal fout is gelopen. En wat je anders had moeten doen. Zo kun je nog neerslachtig worden van wat je jezelf aandoet.

Nagelbijten?

Ja, nagelbijten is ook een vorm van boosheid ‘acted in’. Nagels en tanden zijn van oorsprong natuurlijke wapens om je mee te verdedigen. Je gaat dus je agressie te lijf met je eigen agressie. Het kan zich ontwikkelen tot een hardnekkige gewoonte.

Acting in: jezelf dwingen

Jezelf dwingen telkens in een situatie te stappen die niet goed is voor jezelf is ook een vorm van acting in. Daarmee respecteer je je eigen grenzen niet. De houding van steeds over je grenzen moeten gaan kan tot burnout leiden, een bekend verschijnsel tegenwoordig. Het komt veel voor in organisaties waar gereorganiseerd wordt of als je positie in het bedrijf onduidelijk is. Veel mensen ervaren in zo’n situatie onveiligheid. Onveiligheid leidt tot boosheid die bijna nergens anders heen kan dan naar binnen.

Of je zet jezelf telkens in onveilige en onprettige situaties. je gaat klussen aan die nèt boven je macht zijn. Of je heb de dwangmatige gewoonte om voor een ander de kolen uit het vuur te halen, waardoor je uiteindelijk zelf de dupe wordt.